Przebarwienia i plamy po opalaniu – dlaczego powstają i jak się ich pozbyć?

Któż nie lubi słonecznych, ciepłych dni? Słońce ładuje nas pozytywną energią, gdyż jego promienie zwiększają produkcję endorfin w organizmie. Poza tym ekspozycja na światło słoneczne sprzyja syntezie witaminy D, która jest kluczowa dla zdrowia kości i prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Niestety, zbyt długie przebywanie na słońcu może nieść za sobą negatywne skutki, takie jak udar, oparzenia słoneczne czy nieestetyczne plamy i przebarwienia na skórze. W tym tekście odpowiemy na pytanie, jak powstają plamy po opalaniu. Sprawdzimy także, czy można im zapobiegać i w jaki sposób się ich pozbyć. 

Jak powstają plamy i przebarwienia po opalaniu? 

Plamy i przebarwienia posłoneczne są wynikiem zaburzeń wytwarzania melaniny w organizmie. Melanina to naturalny pigment, który odpowiada za kolor włosów, skóry i tęczówek oczu. Główną funkcją melaniny jest ochrona organizmu przed szkodliwym działaniem promieniowania UV pochodzącego ze światła słonecznego. To właśnie ten barwnik odpowiedzialny jest za opaleniznę, czyli ciemniejszy odcień skóry po ekspozycji na słońce. U osób o naturalnie ciemniejszej karnacji występuje więcej melaniny, a u ludzi o jasnej – mniej. 

Skąd zatem biorą się białe plamy i inne przebarwienia na skórze? Opalanie sprawia, że promienie UV przenikają przez naskórek i docierają do melanocytów, czyli komórek pigmentacyjnych odpowiedzialnych za produkcję melaniny. Zbyt długa ekspozycja na światło słoneczne może nadmiernie stymulować melanocyty, co sprawia, że ich praca zostaje trwale zaburzona. W efekcie organizm produkuje więcej melaniny. Na skutek nadmiaru barwnika (hiperpigmentacji) powstają brązowe plamy i przebarwienia. 

Z kolei białe plamy pojawiają się w wyniku hipopigmentacji, czyli niedoboru melaniny w skórze. Występowanie białych plam po opalaniu wiąże się z oparzeniami słonecznymi, w trakcie których dochodzi do uszkodzenia melanocytów, a przez to zostaje zaburzona produkcja naturalnego barwnika. Dobra wiadomość jest taka, że białe plamy po opalaniu zazwyczaj znikają samoistnie (po upływie kilku tygodni) na skutek naturalnej regeneracji naskórka.

Pozostałe przyczyny powstawania plam i przebarwień na skórze 

Powstawaniu plam i przebarwień posłonecznych sprzyja przyjmowanie niektórych leków, takich jak: 

• antykoncepcja hormonalna,
• leki na cukrzycę,
• leki moczopędne,
• preparaty przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne, 
• niektóre antybiotyki,
• beta-blokery przyjmowane w przypadku zaburzeń kardiologicznych,
• zioła fotouczulające (dziurawiec, nagietek).

Przebarwienia i plamy po opalaniu pojawiają się także na skutek zaburzeń hormonalnych. Mówimy wówczas o tzw. melasmie, znanej także jako ostuda. Jest to hiperpigmentacja i zarazem dermatoza, która najczęściej dotyczy kobiet w wieku rozrodczym.

Plamy i przebarwienia od słońca – rodzaje 

Na skutek nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne mogą powstawać:

• Piegi, czyli niewielkie plamki barwnikowe, które pojawiają się z reguły w miejscach najbardziej narażonych na działanie promieni słonecznych (twarzy, dekolcie, ramionach). Piegi najczęściej występują u osób o skórze wrażliwej na promieniowanie UV, o jasnej karnacji.
• Plamy soczewicowate słoneczne – te plamy po opalaniu pojawiają się najczęściej na twarzy i są znacznie większe niż piegi (mają od 2 mm do 2 cm). Charakteryzują się ciemnobrązową barwą. Mogą pojawiać się na całym ciele i w każdym wieku (poza plamami soczewicowatymi słonecznymi wyróżniamy jeszcze plamy soczewicowate starcze powstające na skutek naturalnych procesów starzenia się skóry). 
• Przebarwienia pozapalne – to rodzaj zaburzenia pigmentacji, którego przyczyną jest nadprodukcja melaniny lub jej nieprawidłowe uwalnianie spowodowane procesami zapalnymi. Są to ciemnobrązowe, brązowe lub niebiesko-szare plamy skórne, pojawiające się na obszarach dotkniętych stanem zapalnym. Przebarwienia pozapalne mogą mieć różne przyczyny. Do jednej z nich należą oparzenia słoneczne.
• Melasma (ostuda), czyli nieregularne brązowe plamy po opalaniu, które wyraźnie odgraniczają się od otaczającej je jaśniejszej skóry. Te plamy od słońca pojawiają się najczęściej na czole i w okolicach ust, a także na policzkach, skroniach czy górnej wardze. Z ostudą najczęściej zmagają się kobiety o ciemniejszej karnacji po 30. roku życia. 

Zauważasz nieestetyczne zmiany na swojej skórze? W takim przypadku warto skonsultować się z lekarzem, na przykład specjalistą z centrum medycznego Sublimed w Krakowie. 

Domowe sposoby na przebarwienia i plamy posłoneczne 

Lepiej zapobiegać, niż leczyć. Ekspozycja na światło słoneczne wiąże się z wieloma korzyściami, ale może nieść ze sobą również negatywne konsekwencje. Dlatego zawsze warto pamiętać o ochronie przeciwsłonecznej. Preparaty z SPF 50+ powinny być regularnie aplikowane szczególnie w te miejsca, które są bezpośrednio narażone na działanie słońca (twarz, dłonie, ramiona, dekolt). W słoneczne dni warto mieć ze sobą również kapelusz z dużym rondem lub czapkę z daszkiem. 

Jeśli na skutek przebywania na słońcu na Twojej skórze pojawiły się plamy i przebarwienia, możesz zastosować środki doraźne. Kosmetyki na plamy po opalaniu powinny zawierać składniki aktywne, takie jak: kwas mlekowy, retinol, kwas azelainowy, niacynamid czy witamina C. Gdy białe plamki po opalaniu są wynikiem oparzenia słonecznego, warto stosować ekstrakty z aloesu i alg morskich, które przyspieszają regenerację naskórka. Na odbarwione obszary można nakładać także witaminy A i E, które odbudowują barierę hydrolipidową naskórka.

Plamy i przebarwienia po opalaniu – jak usunąć je za pomocą profesjonalnych zabiegów? 

Domowe sposoby na przebarwienia posłoneczne mogą okazać się niewystarczające. Z pomocą przychodzą profesjonalne zabiegi. Bardzo skuteczna i nieinwazyjna jest laseroterapia. 

Do redukcji plam i przebarwień używa się różnych laserów, głównie nieablacyjnych laserów frakcyjnych. Laser koncentruje energię głęboko pod naskórkiem, co pozwala na kontrolowane wywołanie mikrouszkodzeń w skórze, podczas gdy sam naskórek pozostaje nienaruszony.  Dzięki temu zabieg ten jest dostosowany do terapii wrażliwych części ciała, takich jak twarz czy szyja. Naturalny proces gojenia się mikrouszkodzeń stymuluje syntezę włókien kolagenowych, wpływając dodatkowo na obkurczenie i lifting tkanek. Zabieg nieablacyjnym laserem frakcyjnym umożliwia redukcję niedoskonałości skóry związanych z procesem starzenia (zmarszczki, drobne bruzdy, przebarwienia i plamy pigmentacyjne). Pozwala ujędrnić skórę i wyrównać jej koloryt.

Na przebarwienia słoneczne doskonale działa także laser IPL (Intense Pulse Light). Urządzenie posiada inteligentny system, który rozpoznaje ilość melaniny w naskórku. Dzięki temu przepływ energii odbywa się tylko do zmienionych komórek, omijając te zdrowe. Bezpośrednio po zabiegu zmiany pigmentacyjne ulegają ściemnieniu, a następnie – w czasie kilku dni – wyłuszczeniu i znacznemu rozjaśnieniu.

Wśród innych popularnych metod redukcji nieestetycznych przebarwień i plam znajdują się: peelingi, krioterapia czy mikrodermabrazja. 

Zachęcamy do zapoznania się z ofertą centrum medycznego Sublimed w Krakowie, gdzie znajdziesz skuteczne zabiegi na plamy i przebarwienia po opalaniu.